Yfirlit greina


24. apríl 2025
Með stolti birtum við fyrstu grein á islendingur.is, nýrri glæsilegri heimasíðu Sjálfstæðisflokksins á Akureyri. Frá því að Sjálfstæðisflokkurinn tók við meirihluta í bæjarstjórn, í góðu samstarfi við L – listann og Miðflokkinn, hefur áherslan verið skýr: traust fjármálastjórn, öflug uppbygging innviða og fjölbreytt þjónusta sem mætir raunverulegum þörfum íbúa. Niðurstaðan er einnig skýr: skuldastaða sveitarfélagsins hefur batnað, fjárfestingar hafa aukist og fjölbreytt verkefni á sviði íþrótta, menningar, velferðamála og félagslífs eru í fullum gangi. Í þessari grein drögum við fram það helsta sem áunnist hefur á kjörtímabilinu og það sem fram undan er. Við trúum því að Akureyrarbær verði áfram fyrirmyndarsamfélag á landsvísu og muni áfram þjóna öllu kjördæminu með sterkum innviðum og frábærri þjónustu. Með sameiginlegu átaki, traustum grunni og framsýnum ákvörðunum höldum við áfram að efla samfélagið okkar. Við verðum að byrja á því að nefna að ársreikningur Akureyrarbæjar fyrir árið 2024 var kynntur í byrjun apríl en hann sýndi afar góða niðurstöðu í rekstri sveitarfélagsins. Rekstrarniðurstaðan var jákvæð um rúma tvo milljarða króna, sem er umtalsvert betri niðurstaða en gert hafði verið ráð fyrir í fjárhagsáætlun, sem gerði ráð fyrir afgangi upp á tæplega hálfan milljarð. A- hlutinn er jákvæður um 830 milljónir og aðalsjóður jákvæður um 87 milljónir sem er besta niðurstaða í áratug. Skuldaviðmið samstæðunnar voru í árslok 2024 75% en var 80% árið áður og skuldaviðmið í A – hluta var 54% í árslok en var 56% árið áður. Einnig ber að nefna að veltufé frá rekstri allar samstæðunnar var í árslok 2024, 5,7 milljarðar og hefur aukist um 1,2 milljarð frá árinu 2022 sem endurspeglar sterka fjárhagsstöðu Akureyrarbæjar og vel heppnaða fjármálastjórn á árinu 2024. Á þessum þremur árum höfum við lagt ríka áherslu á gott samtal við félag eldri borgara á Akureyri og öldungaráð Akureyrarbæjar. En fjöldi eldri borgara eykst jafnt og þétt og lífsgæði þeirra sem eru að eldast líka. Í upphafi kjörtímabilsins var settur af stað vinnuhópur varðandi Lífsgæðakjarna er þeir eru heiti yfir húsnæði sem er einkum hugsað fyrir eldra fólk þar sem áhersla er á fjölbreytt búsetuform, m.a. hjúkrunarheimili. Áhersla er lögð á fjölbreytta þjónustu í bland við íbúðarhúsnæði fyrir aðra aldurshópa. Markmiðið er að tryggja áhugavert og aðlaðandi umhverfi, samveru og öryggi um leið og komið er til móts við ólíkar þarfir. Við teljum það vera forgangsverkefni að lífsgæðakjarni fyrir eldri borgara verði að veruleika. En nú nýlega skrifaði bærinn undir samning um hjúkrunarheimili í Þursaholti sem er fyrsta skrefið að lífsgæðakjarna. Í fræðslu- og lýðheilsuráði hefur margt áunnist á kjörtímabilinu. Þar ber helst að nefna vel heppnaðar gjaldskrárbreytingar í leikskólum, lýðheilsukort, hreyfikort, símafrí í grunnskólum og sífellt endurskoðaða menntastefnu Akureyrarbæjar. Margt fleira væri hægt að nefna en mikilvægasta er að Akureyri verði áfram mikill íþrótta-, útivista og menntabær sem við öll getum verið stolt af. Skipulagsmál eru alltaf mikið til umræðu í öllum sveitarfélögum enda mikilvægt að vandað sé til verka í öllu skipulagi og uppbyggingu. Móa- og holtahverfið er á góðu róli og munu fljótlega vera boðnar út 150 íbúðir í Móahverfinu. Tjaldsvæðisreiturinn verður vonandi boðinn út í vor en gæti mögulega frestast fram á haust en þar er um að ræða afar spennandi byggingarreitur. Akureyrarbær leggur ríka áherslu á að sinna velferðarmálum vel. Í byrjun marsmánaðar var til að mynda tekinn í notkun nýr íbúðakjarni fyrir fatlað fólk í Hafnarstræti 16. Þar munu búa sex einstaklingar, þar af fimm sem hefja sjálfstæða búsetu í fyrsta sinn. Þar er lögð áhersla á að nýta velferðartækni íbúum og starfsfólki til öryggis og gagns. Fólki með fjölþættan vanda hefur fjölgað í bænum undanfarin misseri. Ákveðið hefur verið að deiliskipuleggja nokkur svæði sem henta undir smáhýsi til að mæta húsnæðisþörfum þessa hóps og hefja sem fyrst uppbyggingu á einu þeirra. Nú er einungis eitt ár eftir af kjörtímabilinu og tíminn er svo sannarlega fljótur að líða. Það er afar mikilægt að við bæjarfulltrúar höfum hag bæjarbúa að leiðarljósi í öllum okkar störfum. Við munum halda áfram að eiga samtal við bæjarbúa um hvað betur megi fara í okkar fallega bæ og munum áfram gera okkar allra besta til að vinna fyrir ykkur þessa síðustu 13 mánuði kjörtímabilsins. Með bestu óskum um gleðilegt sumar Heimir Örn Árnason formaður bæjarráðs og oddviti Sjálfstæðisflokksins á Akureyri Lára Halldóra Eiríksdóttir bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins á Akureyri
Eftir Stefán Friðrik Stefánsson 24. apríl 2025
Sumarkoma boðar nýja og ferska tíma - hlýja og sólskin í sál og sinni. Við þau tímamót er afar viðeigandi að við kynnum nýja útgáfu vefritsins Íslendings. Vefurinn okkar hefur verið lykilþáttur í starfi Sjálfstæðisflokksins á Akureyri frá því hann fór af stað á afmæli gamla Íslendings, 9. apríl 2001. Ellefu ár eru liðin síðan fyrra útlit vefsins var kynnt í aðdraganda bæjarstjórnarkosninganna í maí 2014 þegar við hófum að hýsa Íslending hjá Stefnu - löngu orðið tímabært að stokka upp útlitið og fá betri tækniásýnd. Mikill metnaður og mikil framsýni einkenndi þá ákvörðun að opna vefinn vorið 2001. Íslendingur.is var fyrsti flokksvefurinn á netinu hér á Akureyri og var vel uppfærður og sinnt af mikilli elju, meðan aðrir slíkir vefir hér í bænum voru aðeins vakandi í miðri kosningabaráttu. Íslendingur varð strax frá upphafi ein öflugasta vefsíða sjálfstæðismanna á landinu - þar voru í senn nýjustu fréttirnar úr flokksstarfinu, pistlar og greinar flokksmanna og allt sem máli skipti fyrir okkur sem styðjum flokkinn. Mikil gæfa var fyrir Sjálfstæðisflokkinn á Akureyri að fá Helga Vilberg til að stýra vefnum í upphafi. Hann var faðir vefritsins, hafði mikinn áhuga og metnað fyrir tæknihlið vefsins og þeirri umgjörð að hafa hann líflegan, ferskan og ábyrgan miðil upplýsinga og skoðana. Stjórn Sjálfstæðisfélags Akureyrar, með Helga sem formann, ýtti þessu verkefni úr vör af miklum krafti og framsýni, eins og fyrr segir. Það ber að þakka þeim sem þá skipuðu stjórn félagsins fyrir að opna vefinn af svo miklum metnað á þeim tímapunkti. Ég hef komið að starfi vefritsins Íslendings nær frá upphafi, skrifað samfellt pistla og fréttir þar frá árinu 2002 og aðstoðaði Helga Vilberg við fréttaskrif á lokaárum hans með vefinn, og naut þess að finna áhugann og kraftinn í öllu starfinu kringum vefinn. Ég hef alla tíð verið mikill áhugamaður um netið og skoðanaskipti þar, var öflugur í miðjum bloggstrauminum og virkur í þjóðlífsumræðu. Því hef ég metið þennan vef mikils og tel heiður að hafa fengið að taka þátt í þessu verkefni gegnum árin. Helgi Vilberg á mikið hrós og heiður skilið frá okkur fyrir að hafa stýrt þessum vef af svo miklum krafti. Hann lagði mikið af mörkum til að vefurinn myndi njóta sín sem traustur miðill upplýsinga og skoðana. Sú vinna var mikils virði. Þegar Helgi vék af velli vorið 2007 tók Jóna Jónsdóttir við ritstjórn í tæp þrjú ár og stýrði honum með myndugleik. Við Jóna vorum saman við stýrið með vefinn þegar Sjálfstæðisflokkurinn beið afhroð í bæjarstjórnarkosningum 2010 og það var áskorun að stýra honum einn í þeirri miklu og erfiðu uppbyggingu á flokknum sem við tók. Tíminn eftir ósigurinn var þó afar lærdómsríkur og mér mikið veganesti í flokksstarfinu við breyttar aðstæður. Ég hef nú stýrt vefritinu í fimmtán ár, allt frá vorinu 2010. Frá upphafi hef ég einsett mér að félagsmenn sjái á vefnum allt sem er að gerast, geti þar bæði kynnt sér viðburði, lesið skoðanir forystufólks okkar og sjái kraft í flokksstarfinu þar. Einnig vil ég endilega fá ábendingar um efnistök og efni til birtingar - heyra ykkar skoðanir varðandi flokksstarfið. Uppfærslur á Íslendingi hafa verið tíðar á þeim tíma sem ég hef ritstýrt honum og við höfum reynt að tryggja öfluga miðlun upplýsinga í flokksstarfinu. Það er mikilvægt að vefurinn sé ferskur og öflugur þó ekki séu alltaf kosningar í nánd, enda eigum við alltaf að vera öflug og sinna flokksstarfinu af metnaði og krafti. Ég trúi því og treysti að framtíð vefsins sé björt. Það er lykilatriði fyrir okkur sjálfstæðisfólk á Akureyri að rækta þennan miðil upplýsinga og skoðana. Ég vil stuðla að því og bæði trúi því og treysti að við séum öll sammála um það. Við getum öll verið stolt af nýja vefnum og horfum jákvæð til næstu verkefna. Rúmt ár er til bæjarstjórnarkosninga þar sem markmiðið er skýrt. Við ætlum að stækka flokkinn og efla, fá aukinn stuðning og kraft í bæjarstjórn til að byggja ofan á farsæl verk meirihlutans á þessu kjörtímabili. Saman gerum við flokkinn stærri og öflugri til að leiða bæinn okkar áfram af festu og öryggi. Til hamingju með daginn - gleðilegt sumar! Stefán Friðrik Stefánsson ritstjóri Íslendings, vefrits sjálfstæðisfélaganna á Akureyri
19. apríl 2025
Pásk­arn­ir eru tími íhug­un­ar, von­ar og end­ur­nýj­un­ar – tími þegar við lít­um bæði inn á við og fram á við. End­ur­nýj­un þýðir ekki að við yf­ir­gef­um það sem hef­ur reynst okk­ur vel, held­ur að við vöx­um, aðlög­umst og styrkj­um það sem skipt­ir mestu máli. Í póli­tík þýðir það að byggja á traust­um grunni – frelsi ein­stak­lings­ins, ábyrgð í rík­is­fjár­mál­um, skyn­semi í laga­setn­ingu og trú á verðmæta­sköp­un – og sækja fram með skýrri sýn. Á Alþingi hef­ur Sjálf­stæðis­flokk­ur­inn áfram talað skýrt og af ábyrgð um þau mál sem mestu skipta. Við höf­um varað við áhrif­um þeirra breyt­inga sem rík­is­stjórn­in hyggst gera á sam­skött­un. Breyt­ing­um sem fela í sér veru­leg­ar skatta­hækk­an­ir á fjöl­skyld­ur í land­inu, þvert á kosn­ingalof­orð rík­is­stjórn­ar­flokk­anna um annað. Þá hef­ur flokk­ur­inn beint sjón­um sín­um að fyr­ir­huguðum breyt­ing­um á veiðigjöld­um, þar sem hækk­un var lögð fram án mats á áhrif­um og án sam­ráðs við at­vinnu­lífið og sjáv­ar­byggðir í land­inu. Slík vinnu­brögð grafa und­an trausti og eru ekki til þess fall­in að skapa sátt um mála­flokk­inn. Í ljósi umræðunn­ar um mál­efni út­lend­inga und­an­farna daga er vert að minna á þann ár­ang­ur sem náðst hef­ur á síðustu miss­er­um. Með breyt­ing­um Sjálf­stæðis­flokks­ins á lög­um um út­lend­inga hef­ur verið dregið úr mis­notk­un og ósann­gjarnri byrði á kerfið – með því að fella niður sér­ís­lensk­ar málsmeðferðarregl­ur og færa fram­kvæmd­ina nær því sem tíðkast ann­ars staðar á Norður­lönd­um. Stór skref voru tek­in til að draga úr út­gjöld­um til mála­flokks­ins og aðstreymi um­sókna. Þetta voru ekki ein­fald­ar ákv­arðanir, en nauðsyn­leg­ar ef tryggja á burðugra og sann­gjarn­ara kerfi til lengri tíma. Á alþjóðavett­vangi rík­ir óvissa. Tolla­stríð, sveifl­ur á mörkuðum og alþjóðleg átök varpa skugga á þróun heimsviðskipta. Við sjá­um hvernig viðskipta­stefna er í aukn­um mæli notuð sem vopn. Þess vegna skipt­ir ut­an­rík­is­stefna Sjálf­stæðis­flokks­ins máli og þess vegna er lyk­il­atriði að Ísland haldi tryggð við opna alþjóðasam­vinnu og gildi frjálsra viðskipta. Viðskipti við um­heim­inn hafa verið for­senda þess að Ísland geti haldið uppi lífs­gæðum sín­um, skapað ný störf og tryggt sam­keppn­is­hæfni í sí­breyti­leg­um heimi. Það er á okk­ar ábyrgð að verja þann grund­völl. Að láta ekki hug­mynd­ir um sí­vax­andi rík­is­um­svif, þyngri álög­ur og óá­byrg­an mála­til­búnað grafa und­an því sem hef­ur komið Íslandi meðal ríkja í fremstu röð. Um þess­ar mund­ir eru blik­ur á lofti – en líka tæki­færi. Sjálf­stæðis­stefn­an býður upp á leið fram á við: í krafti fólks­ins, í krafti verðmæta­sköp­un­ar og í krafti traustra gilda. Guðrún Hafsteinsdóttir formaður Sjálfstæðisflokksins Greinin birtist í Morgunblaðinu 19. apríl 2025.
15. apríl 2025
Ég hef skrifað nokkrar ádrepur undanfarin misseri um það hvernig landið heldur áfram að sporðreisast með ríkisrekinni byggðaröskun og tilefnunum fjölgar enn. Ríflega 80% landsmanna býr nú milli Hvítánna tveggja, Íslandi til mikils framtíðarskaða. Innviðauppbygging víða um landið hefur setið á hakanum og opinber fjárfesting hefur að mestu leyti átt sér stað á höfuðborgarsvæðinu, með tilheyrandi ruðningsáhrifum og hörmungum á húsnæðismarkaði, sem bæði hefur hækkað verulega og ekki getað fylgt eftir þessari manngerðu fólksfjölgun á afmörkuðum bletti landsins. Að halda núverandi stefnu áfram er að pissa í skóinn sinn Skammgóður vermir á afmörkuðu svæði, en nístingskuldi er vökvinn kólnar. Á sama tíma og höfuðborgarsvæðið rifnar á saumunum, eru stórir hlutar landsins sem ekki búa við grunnþjónustu nútímasamfélags. Byggðastefna er orðin að einhvers konar fúkyrði í pólitískri umræðu, hallærishugtak með hugrenningartengsl við Jónas frá Hriflu. Það hefur gerst því skammsýni og heimóttargangur þingmanna hefur fengið að ráða för í núverandi ríksstjórn sem og hjá fyrirrennurum hennar, en tekur nú á sig nýjar víddir sem fáum gat hafa dottið í hug. Á undanförnum tveimur vikum hefur skipan í stjórnir opinberra hlutafélaga litið ljós. Þessi fyrirtæki í eigu skattgreiðenda eru Landsnet, Landsvirkjun, Íslandspóstur, Isavia og RARIK. Auk þess að vera í eigu allra landsmanna, eiga þau það sameiginlegt að ekki einn einasti maður eða kona í stjórnum þessara fyrirtækja kemur utan höfuðborgarsvæðisins. Ekki einn. Þetta kann að veita innsýn í heimóttargang núverandi valdhafa, en ég vona að um sé að kenna þröngu tengslaneti ráðherra sem skipa í þesar stjórnir, en ekki beinlinis illum vilja. Ekki eru bara bjánar úti á landi? Við vitum að nærtækast er alltaf að líta ekki langt, fjárfesta sér nær og horfa almennt ekki yfir hólinn, en heimskt er heimaalið barn. Við skulum gefa okkur að almenn nærsýni og illur vilji hafi ekki ráðið því hvernig málin hafa þróast, en framhjá því verður ekki litið að þessi þróun er mannanna verk og skort hefur stefnu og staðfestu til að sporna á móti. Nokkrar aðgerðir eru nærtækar til að vinda ofan af þessari illu þróun. Fyrst ber að telja að ekki einungis kynjakvóti, heldur einnig landshlutakvóti skuli vera í öllum stjórnum opinberra hlutafélaga, fyrir utan auðvitað venjuleg hæfisskilyrði. Reynsla úr fagi eða sérsviði virðist hins vegar ekki áskilin, eins og glöggt má sjá af skipan sumra stjórna, en því ætti einnig að breyta. Þá þarf að setja Isavia eigendastefnu sem miðar að því að félagið þjónusti, haldi við og markaðssetji aðra flugvelli en Keflavík. Með því fæst eðlilegri uppbygging og jafnari ágangur ferðamanna um landið, sem þannig stuðlar að bættum skilyrðum til uppbyggingar ferðaþjónustu víðar um landið. Vitað er að flestir ferðamenn fara ekki lengra en 150 km frá innkomuflugvelli (Keflavík), sem þá þýðir stjórnlausan ágang á afmarkaða þúfu, sem aftur skapar ósjálfbæra bólu á afmörkuðu svæði. Skipta þarf landinu upp í skilgreind áhrifasvæði sem byggð verða upp með staðsetningu opinberra stofnana, uppbyggingu innviða og ríkum hvötum til atvinnustarfsemi á svæðum utan höfuðborgarsvæðisins. Í þessari uppskiptingu mætti jafnvel horfa til fylkisvæðingar, sem þá þýðir jafnframt að hvert fylki tekur ríkari ábyrgð á þjónustu á sínu svæði og fær jafnframt megnið af skatttekjum sem aflast á því svæði. Þá mætti horfa til þess að hvert svæði ráði yfir eigin orkuauðlindum og njóti afraksturs af sölu orkunnar inn á grunnet raforku. Þá ætti að dreifa ráðuneytum og opinberum stofnunum eins og best verður við komið, þannig að einstefnunni suður verði snúið við og tengsl allra landshluta styrkt með tíðari ferðum og samgangi fólks um land allt. Ekki bara höfuðborgarbúar norður á skíði og Norðlendingar suður að sækja opinbera þjónustu eða miðlæga innviði, svo dæmi sé tekið. Í stað þess að vera að mylgra út þunnum grauti í sóknaráætlanir landshluta ætti ríkissjóður fremur að beita skattaívilnunum til einstaklinga og fyrirtækja, sem styrkja þá grundvöll fyrir kröftugri atvinnuuppbyggingu og mannlífi um land allt. Til að jafna leikinn verður að skera upp tekju- og útgjaldagrunn ríkis og sveitarfélaga og halda eftir meiri fjármunum á heimaslóð þannig að nýting fjármuna batni og þeir nýtist þar sem þeirra er brýnust þörf á hverjum stað. Auðlindir landsmanna eru um land allt og á miðunum umhverfis landið, en samt sem áður er það svo að megnið af afrakstrinum er safnað upp á sömu þúfu og engin heildstæð stefna virðist til staðar um að nýta landið allt til annars en skattlagningar sem þá bitnar harkalega á veikum byggðum um land allt. Það verður að brjóta upp ríkisrekna miðstýringu sem hefur leitt til þessarar miklu byggðaröskunar og skapað manngerðar hagvaxtarbólur með reglubundnum hætti á afmörkuðum bletti á höfuðborgarsvæðinu. Aðrir hlutar landsins eru yfirleitt ekki í neinum takti við þróunina á höfuðborgarsvæðinu. Þetta kom okkur þó til góða þegar lág skuldsetning fyrirtækja og heimila á landsbyggðinni gerði höggið eftir fjármálahrunið léttbærara utan höfuðborgarsvæðisins og hjálpaði til við að reisa landið á ný. Tækifæri Íslands í breyttum heimi eru óþrjótandi, en við nýtum þau ekki með áframhaldandi heimóttargangi. Við erum stórt land, ríkt af auðlindum og mannauði, en með takmarkandi þjóðskipulag og heimóttargang til að nýta hvort tveggja. Vindum ofan af þessu og byggjum Ísland allt, allt árið. Þorum að breyta. Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson viðskiptafræðingur, flugmaður og áhugamaður um þjóðlíf
Eftir Stefán Friðrik Stefánsson 9. apríl 2025
Í dag, 9. apríl, er öld liðin frá því fyrsta tölublað Íslendings, sem síðar varð málgagn Sjálfstæðisflokksins á Akureyri, kom út. Blaðið hefur alla tíð verið áberandi þáttur í starfi Sjálfstæðisflokksins á Akureyri, en var stofnað áður en bæði Íhaldsflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn komu til sögunnar. Frá upphafi var þó stefnt að því að blaðið væri borgaralega sinnað þjóðmálarit og áberandi sem slíkt. Undanfara að útgáfu Íslendings má rekja til útgáfu Dagblaðsins hér á Akureyri haustið 1914. Sigurður Einarsson, ritstjóri Dagblaðsins, tók þá afstöðu að breikka þyrfti grunn blaðsins eftir fimm mánaða útgáfu og ákvað að stofna nýtt blað og fá til liðs við sig Ingimar Eydal, kennara, sem samstarfsmann sinn, og voru þeir fyrstu ritstjórar hins nýja blaðs við stofnun 9. apríl 1915. Samstarf fyrstu ritstjóranna stóð til ársloka 1917, uns Ingimar ákvað að ganga til liðs við Framsóknarflokkinn og standa að útgáfu Dags, sem kom út í fyrsta skipti árið eftir og var stofnað til höfuðs Íslendingi. Dagur var alla tíð málgagn Framsóknarflokksins á Akureyri og kom út með jöfnum hætti allt til ársins 1996, fyrst sem vikurit og svo oftar og loks síðasta áratuginn sem dagblað, en féll í valinn vegna rekstrarerfiðleika, rétt eins og önnur pólitísk blöð hér. Íslendingi var ætlað að taka beinan þátt í þjóðmálaumræðu og með skarpari sýn í framsetningu frétta og auglýsinga en forverinn. Íslendingur varð strax markað sem rit hægra megin við miðju og tók afgerandi afstöðu til mála á þeim vettvangi. Útgáfa blaðsins var jafnan bundin sem vikurit og kom út jöfnum höndum. Var Íslendingur elsta vikublað utan höfuðborgarsvæðisins. Sigurður Einarsson seldi blaðið í ársbyrjun 1920 og lét af störfum sem ritstjóri. Í gegnum breytingar á eignahaldi voru Brynjólfur Tóbíasson og Jónas Jónasson ritstjórar blaðsins. Meiri festa kom á útgáfuna á árinu 1922 og tók Gunnlaugur Tr. Jónsson við sem ritstjóri. Gunnlaugur var ritstjóri blaðsins bæði þegar Íhaldsflokkurinn var stofnaður 24. febrúar 1924 og Sjálfstæðisflokkurinn var stofnaður 25. maí 1929 . Var sagt frá stofnun beggja flokka með ítarlegum hætti í blaðinu. Gunnlaugur var ritstjóri blaðsins í einn og hálfan áratug. Þegar hann lét af ritstjórastörfum var ákveðið að Jakob Ó. Pétursson tæki við sem ritstjóri en hann gat ekki tekið við starfinu strax sökum anna á öðrum vettvangi. Einar Ásmundsson og Konráð Vilhjálmsson ritstýrðu um stutt skeið. Er þeir hættu var ákveðið að leita til Sigurðar Einarssonar fyrsta ritstjóra blaðsins um að brúa bilið og var hann aftur ritstjóri á árinu 1937 uns Jakob gat tekið við. Jakob var einn af öflugustu ritstjórum blaðsins og lék lykilhlutverk við útgáfu þess um langt skeið. Þegar Jakob tók sér hlé frá ritstjórn árin 1945-1949 voru Bárður Jakobsson, Karl Jónasson, Magnús Jónsson frá Mel og Eggert Jónsson ritstjórar blaðsins. Magnús frá Mel varð á löngum ferli sínum einn helsti leiðtogi sjálfstæðismanna á Norðurlandi - var alþingismaður Eyfirðinga 1953-1959 (á tímum gömlu einmenningskjördæmanna) og svo Norðurlands eystra 1959-1974. Magnús varð fjármálaráðherra (þegar Gunnar Thoroddsen hætti í stjórnmálum) 1965-1971 og varaformaður Sjálfstæðisflokksins 1973-1974 (eftir að Geir Hallgrímsson varð formaður). Magnús missti heilsuna, skömmu eftir varaformannskjörið, árið 1974 og hætti afskiptum af stjórnmálum langt um aldur fram. Jakob var þekktur fyrir skorinorð skrif og telst ritstjóratímabil hans eflaust með hápunktum í útgáfu Íslendings. Í tíð hans kom til ritstjórnarskrif undir heitinu Jón í Grófinni og voru þau áberandi og vel lesin alla tíð. Blaðið var sennilega mest áberandi í skrifum og framsetningu þjóðmálaumræðu í tíð Jakobs. Blaðið tók miklum framförum og varð nútímavæddara í tíð hans, og þar t.d. skrifað um mál frá alþjóðavettvangi auk frétta úr kjördæminu. Framsetning mynda og ritmáls tóku miklum breytingum á löngu ritstjórnarskeiði Jakobs og útgáfa þess festist í sessi. Jakob lét af ritstjórastörfum snemma árs 1966 og tók Herbert Guðmundsson við ritstjórninni af honum. Herbert ritstýrði blaðinu á árunum 1966-1969, fram á starfstíma Íslendings-Ísafoldar. Á þessum árum hóf Halldór Blöndal, sem þá var enn í námi, að koma að útgáfu blaðsins og greinaskrifum og sinnti því um nokkuð skeið með öðrum verkefnum. Halldór varð einn af helstu forystumönnum sjálfstæðismanna í kjölfarið, hafði verið erindreki flokksins í Norðurlandskjördæmi eystra á námsárum og gegnt trúnaðarstörfum í flokksstarfinu á Akureyri en varð síðar varaþingmaður 1971-1979 og síðan alþingismaður 1979-2007 og ennfremur ráðherra 1991-1999 og forseti Alþingis 1999-2005. Á árunum 1968-1972 var útgáfa Íslendings og Ísafoldar sameinuð í ritið Íslendingur-Ísafold eftir að kjördæmisráð Sjálfstæðisflokksins í Norðurlandskjördæmi eystra hafði ákveðið að hætta útgáfu í fyrra formi. Útgáfan í því formi var unnin í samstarfi við Morgunblaðið. Félagið sem gaf út blaðið hlaut nafnið Vörður landshlutafélag. Var það rekið sem landshlutablað með örlítið breiðari grunni (sagði t.d. fréttir frá Vestfjörðum og Austurlandi) og sagði t.d. að hluta erlendar fréttir með í yfirlitsformi, en helsti fókusinn á Norðurlandið. Ritstjórar þess voru fyrst Herbert Guðmundsson, svo Sæmundur Guðvinsson og loks Lárus Jónsson og Ásmundur Sveinsson. Hlé var gert á útgáfunni í röska tíu mánuði og að því loknu var Íslendingur endurreistur í fyrri mynd og kom fyrsta blað eftir breytingar út 11. október 1973 og hafði þá verið markað blaðinu tiltölulega traustan grunn. Það tókst undir traustri forystu Halldórs Blöndals og hófst regluleg útgáfa að nýju undir ritstjórn Halldórs. Gísli Sigurgeirsson var ráðinn auglýsingastjóri við hlið Halldórs og vann af krafti að því að breikka auglýsingagrunn blaðsins og treysta undirstöður þess og útgáfu. Þegar Halldór lét af ritstjórastörfum vegna anna á öðrum vettvangi árið 1974 var Sigrún Stefánsdóttir ráðin ritstjóri blaðsins, en Halldór hélt áfram virkum leiðaraskrifum, rétt eins og Jakob Pétursson áður. Hún gegndi starfinu í rúm tvö ár uns hún hélt til starfa á fréttastofu Sjónvarpsins. Þá tók Gísli Sigurgeirsson við starfi ritstjóra blaðsins. Í ritstjóratíð Sigrúnar var byrjað að prenta blaðið út að hluta í lit, þegar blaðhausinn og umgjörð hans á forsíðu varð fagurblá. Þegar Gísli hætti sem ritstjóri árið 1980 var ekki strax ráðinn eftirmaður en fjögurra manna teymi tók saman að sér ritstjórn; Sigurður J. Sigurðsson, Gísli Jónsson, Guðmundur Heiðar Frímannsson og Björn Jósef Arnviðarson. Síðar um árið tók Kristinn G. Jóhannsson að sér ritstjórn og Guðlaug Sigurðardóttir hafði þá tekið við sem auglýsingastjóri. Guðlaug hélt utan um auglýsingamál blaðsins ásamt Kristínu Ottesen þar til yfir lauk. Rekstrargrundvöllur Íslendings veiktist mjög þegar komið var fram á níunda áratuginn. Grundvöllur flokksmálgagna allt í kringum landið veiktist til muna og varð ljóst að reksturinn gengi illa að óbreyttu. Á þessum tíma voru ritstjóraskipti tíð á Íslendingi. Gunnar Berg Gunnarsson tók við ritstjórn af Kristni og skömmu síðar tóku Gunnar Blöndal, Halldór Halldórsson og Guðmundur Heiðar (að nýju) við ritstjórninni. Sumarið 1984 tók Halldór Blöndal aftur að sér tímabundið ritstjórn meðfram þingstörfum ásamt Guðmundi Heiðari. Tómas Ingi Olrich, síðar alþingismaður 1991-2003 og menntamálaráðherra 2002-2003, varð ritstjóri blaðsins í ársbyrjun 1985. Þegar 70 ára afmæli blaðsins var fagnað með sérstöku afmælisblaði í apríl 1985 var ljóst að blaðið væri á krossgötum og óvissa væri um framtíð þess. Haustið 1985 tók Stefán Sigtryggsson við ritstjórn blaðsins og varð síðasti ritstjóri Íslendings sem vikublaðs. Í ársbyrjun 1986 var fullreynt með útgáfu blaðsins og hlé var gert á henni. Vinna við endurskipulagningu blaðsins bar ekki árangur og ákveðið var að hætta útgáfunni í óbreyttri mynd endanlega um vorið en ákveðið að gefa blaðið þess í stað út með reglubundnum hætti fyrir kosningar til Alþingis og sveitarstjórnar og reglulega þess fyrir utan til fjáröflunar fyrir Sjálfstæðisflokkinn. Svo hefur verið síðan. Á 86 ára afmæli Íslendings, 9. apríl 2001, var opnað vefrit Sjálfstæðisflokksins á Akureyri og var því að sjálfsögðu gefið heitið Íslendingur til heiðurs blaðinu. Halldór Blöndal opnaði vefritið í gleðskap í Kaupangi þann dag. Vefritið hefur síðan verið fréttamiðill flokksins hér á Akureyri og þar lögð áhersla á að auglýsa viðburði og birta greinaskrif eftir forystumenn hverju sinni. Helgi Vilberg var fyrsti ritstjóri vefritsins 2001-2007, síðan var Jóna Jónsdóttir ritstjóri á árunum 2007-2010 og hef ég undirritaður gegnt ritstjórn frá árinu 2010, eða í fimm ár. Öll tölublöð af Íslendingi hafa verið skönnuð inn og með því saga merks rits og pólitísks starfs hér á Akureyri fyrr og nú, svo og saga bæjarins á þeim tíma, verið varðveitt. Öll blöðin eru aðgengileg á vefslóðinni timarit.is og hvet ég alla til að renna yfir öll blöðin á árunum 1915-1986 og þau blöð sem síðan hafa verið gefin út fyrir kosningar til Alþingis og sveitarstjórnar. Hér er t.d. fyrsta blaðið frá 9. apríl 1915, afmælisblað í apríl 1940 , blaðaskrif síðla nóvember 1963 eftir morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, minningarblað um Davíð Stefánsson, skáld frá Fagraskógi (við andlát hans í mars 1964), fjallað um lát Ólafs Thors 1965 og lát Bjarna Benediktssonar, eiginkonu hans og dóttursonar sumarið 1970 (í Íslendingi-Ísafold), blað í maí 1974 þegar Sjálfstæðisflokkurinn vann stórsigur og hlaut 5 menn í bæjarstjórn (en komst ekki í meirihluta) og blað í febrúar 1980 þar sem fjallað er um umdeilda stjórnarmyndun Gunnars Thoroddsens; svo fátt eitt sé nefnt. Íslendingur á sér merka sögu, fyrr og nú, og mikilvægt að fara lauslega yfir hana og með því heiðra þá heiðursmenn sem lögðu grunninn að traustu málgagni sem stóð vörð um farsæla þjóðmálaumræðu með hugsjón og kraft að leiðarljósi. Við hugsum til allra þeirra sem lagt hafa hönd á plóginn og lögðu mikið af mörkum til heiðurs sjálfstæðisstefnunni, þeirri pólitísku stefnu sem jafnan hefur reynst heilladrýgst og best þegar á reynir. Stefán Friðrik Stefánsson ritstjóri Íslendings
7. apríl 2025
Nýkjörin forysta Sjálfstæðisflokksins hóf samtal sitt við fólkið í landinu fyrir hálfum mánuði síðan með því að fara til fundar við fólkið. Í þessari fyrstu ferð okkar hittum við fólk hér á höfuðborgarsvæðinu og í öllum landshlutum. Óhætt er að segja að þetta sé eitt af því skemmtilegasta sem við stjórnmálamenn gerum, að fara um landið og hitta fólk á sínum heimavelli, upplifa hjartsláttinn og kynnast þeim verkefnum sem fólk er að sinna af metnaði. Metnaði um að gera samfélagið sitt betra og byggja sér og fjölskyldu sinni góð lífskjör til aukinnar velsældar. Þingflokkurinn allur hefur fimm sinnum farið í hringferð um landið og skilaboðin frá landsbyggðinni sem við höfum fengið eru ávallt mjög skýr; tryggið okkur öfluga grunninnviði og látið okkur svo í friði á meðan við sköpum verðmæti fyrir land og þjóð. Vanalega er vorið fallegur tími þar sem sólin hækkar á lofti, líf kviknar í náttúrunni og létta tekur yfir landanum. Sú var ekki raunin að þessu sinni. Það var þungt yfir fólkinu enda vorum við að ferðast í sömu viku og veiðigjaldið var kynnt. Heilu samfélögin höfðu miklar áhyggjur af þeim álögum sem ríkisstjórnin er að leggja á landsbyggðirnar þar sem verðmætasköpunin fer fram í grunnatvinnuvegum þjóðarinnar. Allar slíkar álögur draga úr styrk fyrirtækjanna til að fjárfesta í nýsköpun í heimabyggð og uppbyggingu innviða fyrirtækjanna sem skapa festu og umsvif í sínum samfélögum og gerir þeim kleift að halda fólki í vinnu. Álögur sem gera allan rekstur erfiðari til þess eins að getað barið sér á brjóst fyrir að sækja fjármuni til atvinnulífsins og vera góði aðilinn sem deildi fjármununum aftur út til fólksins. Staðan er samt sú, að fólkið í raunhagkerfinu skilur að svona virkar þetta ekki. Þau bæði vita og finna strax fyrir því á eigin skinni að bara yfirlýsingarnar um hærri veiðigjöld, aukna innheimtu í ferðaþjónustu og hækkandi flutningskostnaðar með kílómetragjaldi hafa áhrif. Fyrirtækin fara strax að halda að sér höndum með því að draga úr kostnaði í stað þess að fjárfesta einni krónu til að búa til tíu krónur. Þessar sögur heyrðum við á ferð okkar um landið. Ungur bóndasonur sem fjárfesti í málmsmiðju eftir háskólanám til að þróa sjálfvirknivæðingu í sjávarútvegi hefur nú verið stopp í nokkrar vikur. Bæjarfulltrúi sem kom að því að endurreisa iðnfyrirtæki sem framleiðir búnað fyrir sjávarútveginn horfir á öll verkefnin í bið þangað til ákvörðun stjórnvalda liggur fyrir. Svo var það gamla konan sem ólst upp í sjávarþorpinu og þekkir muninn á byggðinni sinni með sjávarútvegi sem er rekinn með tapi og sjávarútvegi sem rekinn er með afgangi. Prófessor stóð upp á einum fundinum og sagði þetta hafa mest áhrif á fiskvinnslustörf sem er ein öflugasta kvennastétt landsins og svo kvað kona sér hljóðs í Borganesi og sagði að nú væri búið að efna til stríðs við landsbyggðina. Skilaboðin voru því enn og aftur skýr, látið okkur í friði og við sjáum um að skapa hér verðmæti og byggja upp byggðirnar. Þannig verða til verðmæti sem skila sér til allra landsmanna í bættum lífskjörum og öflugri innviðum. Blómleg byggð sem aflar verðmæta fyrir þjóð sína verður ekki reist með því að gera atvinnulífið að vonda manninum og hindra það í störfum sínum við að afla þessara verðmæta. Verðmæta sem tryggja að við getum haldið hér áfram að gera Ísland að besta stað í heimi til að búa og starfa í. Sjálfstæðisflokkurinn mun berjast með byggðunum til velsældar. Vilhjálmur Árnason alþingismaður og ritari Sjálfstæðisflokksins.
4. apríl 2025
Fyrir Alþingi liggur þingsályktunartillaga um borgarstefnu sem kveður á um að þróa og efla tvö borgarsvæði á Íslandi, höfuðborgina Reykjavík og svæðisborgina Akureyri. Með stefnunni er viðurkennd sérstaða Akureyrar sem þjónustu- og menningarmiðstöðvar og markmiðið meðal annars að jafna dreifingu byggðar í landinu. Borgarstefnan er fagnaðarefni og sú vandaða vinna sem býr að baki. Skynsamlegt er af mörgum ástæðum að byggja upp innviði á fleiri stöðum en suðvesturhorninu og að það sé til annar valkostur við hina sístækkandi höfuðborg. Vonandi fylgja fjármagnaðar aðgerðir í kjölfarið svo að stefnan raungerist og í fyllingu tímans má hugsa sér fleiri svæðisbundnar borgir í öðrum landshlutum. Göfug markmið Stundum er því fleygt í mínum hversdegi norður í landi að það vanti algjörlega byggðastefnu á Íslandi, of margar aðgerðir stjórnvalda miði að því að ýta öllum smám saman til höfuðborgarinnar. Þetta er ekki að öllu leyti rétt. Byggðastefna er sannarlega til, á pappír að minnsta kosti, og birtist m.a. í stefnumótandi byggðaáætlun, hvar umrædd borgarstefna er ein af aðgerðum, og í sóknaráætlunum landshlutanna. Markmiðin eru göfug, einkum að stuðla að blómlegum og sjálfbærum byggðum um allt land og jafna tækifæri fólks til atvinnu og þjónustu óháð búsetu. Gott og vel. Íþyngjandi aðgerðir Veltum þá fyrir okkur hvernig hin raunverulega byggðastefna birtist í framkvæmd um þessar mundir, gagnvart þeim sem lifa og starfa fjarri þeirri þungamiðju sem suðvesturhornið er: -Tvöföldun veiðigjalda -Fyrirhuguð ný sértæk gjöld á ferðaþjónustu -Ný innviðagjöld á skemmtiferðaskip -Nýtt kílómetragjald -Afturköllun lagaheimildar um samruna kjötafurðastöðva Þetta eru bara örfá dæmi. Og nú erum við ekki einu sinni að tala um ónýta vegi, ófullnægjandi vetrarþjónustu, vanfjármagnaða flugvelli, aðgengi að rafmagni, heilbrigðisþjónustu og fleira sem þarf að berjast fyrir. Þetta eru eingöngu nýjar aðgerðir sem bitna illa á sveitarfélögum, fyrirtækjum og fólki sem er að leggja sitt af mörkum við að skapa verðmæti og byggja undir okkar sameiginlegu kerfi. Ekki einu sinni Hríseyingar eru óhultir fyrir íþyngjandi inngripum og þurfa nú að óbreyttu að sætta sig við rúmlega tvöföldun á tilteknum fargjöldum í almenningssamgöngur, ferju sem rekin er af Vegagerðinni, ef þeir vilja komast heim til sín á kvöldin. Allt án nokkurs samráðs eða aðdraganda. Dæmigert að það er svona korter síðan Hrísey var skilgreind brothætt byggð samkvæmt stefnumótandi byggðaáætlun ríkisins. Ein birtingarmynd af mörgum þar sem talin er ástæða til að styðja við búsetu á sama tíma og íbúum er gert erfiðara að búa á staðnum. Fjárfestingar og framtakssemi um allt land Punkturinn er þessi. Skýr framtíðarsýn og opinber stefnumótun skiptir miklu máli, en hinar raunverulegu aðgerðir stjórnvalda á hverjum tíma, regluverk og álögur á fólk og fyrirtæki mega ekki koma í veg fyrir að markmiðin náist. Ég fagna borgarstefnu, byggðastefnu almennt og öðrum áætlunum um uppbyggingu. Hins vegar verður að skapa jarðveg þar sem slíkar stefnur geta þrifist og gert gagn, ramma sem gerir fólki kleift að láta gott af sér leiða í sínu samfélagi og koma hugmyndum í framkvæmd, umhverfi þar sem ríkið byggir upp nauðsynlega innviði, hvetur til fjárfestinga, atvinnusköpunar og styður við framtakssamt fólk en leggur ekki á það sífellt aukna skatta og þyngri reglur. Falleg framtíðarsýn um blómlegar byggðir um allt land verður ekki að veruleika á sama tíma og ráðist er á lykilatvinnugreinar og lagðar eru sífellt meiri byrðar á íbúa á landsbyggðinni. Því miður er það sú uppskrift sem núverandi ríkisstjórn virðist vinna eftir, allt í nafni leiðréttinga, réttlætis og almannahagsmuna. Jón Þór Kristjánsson Höfundur er Akureyringur og varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins í Norðausturkjördæmi.
3. apríl 2025
Atvinnuvegaráðherra hefur kynnt áform um verulega hækkun veiðigjalda. Um er að ræða stórfellda breytingu á rekstrarskilyrðum einnar mikilvægustu atvinnugreinar þjóðarinnar. Engu að síður virðast tillögurnar hafa verið unnar í flýti, án nauðsynlegs samráðs og án faglegs undirbúnings. Ekki liggur fyrir heildstæð greining á áhrifum hækkunarinnar. Hver verða áhrifin á byggðaþróun? Á atvinnulíf í sjávarbyggðum? Á vinnumarkaðinn? Á skatttekjur ríkissjóðs af greininni allri? Hver eru raunveruleg nettóáhrif á afkomu ríkissjóðs? Ráðherrann sá ekki ástæðu til að meta neitt af þessu. Í óundirbúnum fyrirspurnartíma Alþingis á mánudag spurði ég ráðherrann hvort hann teldi forsvaranlegt að leggja fram tillögur um rúmlega tuttugu og sex milljarða króna í auknar álögur á þremur árum – án þess að vita hver áhrifin yrðu á ríkissjóð og atvinnustig? Ekki var svarað efnislega. Í staðinn fengum við hefðbundna ræðu um stórútgerðina og óljósar aðdróttanir í garð Sjálfstæðisflokksins. Þetta er kunnuglegt handrit frá flokki sem segist standa með atvinnulífinu á tyllidögum. Þegar stjórnvöld geta ekki svarað spurningum um vinnubrögð og efnisatriði er reynt að beina athyglinni annað. En spurning mín snerist hvorki um stórútgerð né réttmæti veiðigjalda sem slíkra. Hún snerist um ábyrgð. Um faglega málsmeðferð. Um það hvort stjórnvöld ætluðu sér virkilega að leggja tugmilljarða álögur á atvinnugrein – án þess að nokkur hefði reiknað út hvort það borgaði sig yfir höfuð eða hvaða áhrif þær álögur hefðu á atvinnugreinina og sjávarbyggðir. Það er ekki bara ósanngjarnt. Það er óábyrgt. Ráðherra má trúa því að breytingarnar séu sanngjarnar – en þær eru ekki ásættanlegar ef enginn hefur metið afleiðingar þeirra. Ef einhver hluti sjávarútvegsins er rekinn með miklum hagnaði gefur það stjórnvöldum ekki afslátt af því að vinna málin faglega. Þvert á móti er enn ríkari ástæða til að sýna að það sé verið að taka upplýsta og rökstudda ákvörðun um eins íþyngjandi skattahækkun og raun ber vitni. Það er nefnilega svo, þrátt fyrir orðhengilshátt og jafnvel flótta ráðherrans frá eðli þessarar aðgerðar, að um boðaða skattahækkun er að ræða. Fögur fyrirheit ríkisstjórnarinnar í aðdraganda og eftir kosningar um að ekki eigi að hækka skatta standast enga skoðun. Það er nefnilega svo að hin svokallaða „leiðrétting“ ríkisstjórnarinnar er nefnilega skattahækkun. Hlutverk ráðherra er ekki að haga gjaldtöku eftir hentugleika eða stemningu dagsins – heldur að byggja upp trausta, fyrirsjáanlega og faglega stjórnsýslu. Það er grundvöllur trausts og stöðugleika. Nú stendur eftir spurningin: Var málið svo brýnt að ekki mátti rýna í afleiðingar þess? Eða var tilgangurinn einungis sá að slá pólitískar keilur – óháð því hver greiðir reikninginn? Ef ráðherra getur ekki svarað því með hreinum hætti – þá liggur ekki aðeins ábyrgðin ljós fyrir, heldur blasir við að stjórnvöld séu reiðubúin að fórna trausti, vönduðum vinnubrögðum og almannafé fyrir stundarhagnað í pólitískri umræðu. Það er óverjandi. Guðrún Hafsteinsdóttir formaður Sjálfstæðisflokksins Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 2.apríl 2025.
18. febrúar 2025
Ferðakostnaður barna í íþrótta- og tómstundastarfi á landsbyggðinni hefur aukist á síðustu árum en framlag ríkisins fylgir ekki verðlagi og hefur því rýrnað umtalsvert. ÍSÍ heldur utan um Ferðasjóð íþróttafélaga en úr sjóðnum er úthlutað styrkjum vegna kostnaðar við ferðir þeirra sem íþróttir stunda. ÍSÍ hefur bent á að framlag úr ríkissjóði til ferðasjóðsins hefur ekki fylgt verðlagi og farið fram á að úr því verði bætt. Hér að neðan sjá lesendur svart á hvítu hvernig sjóðurinn hefur þróast frá árinu 2019. Á árinu 2019 var úthlutað 127 milljónum króna úr sjóðnum en alls bárust 264 umsóknir um styrki vegna 2.928 ferða á styrkhæf mót innanlands í 23 íþróttagreinum. Heildarupphæð umsókna var 492.199.559 kr. samkvæmt upplýsingum á heimasíðu ÍSÍ. Árið 2023 var úthlutað 123,9 milljónir króna en það ár bárust sjóðnum 243 umsóknir um styrki vegna 2.949 ferða í 25 íþróttagreinum. Heildarupphæð umsókna var 653.006.285 kr. en umsækjendur skrá einungis beinan ferðakostnað í umsóknir, ekki gistingu eða uppihald. Þess má geta að skráður gistikostnaður, sem er valkvæð skráning í umsóknir til sjóðsins, var ríflega 97 milljónir króna. Úthlutunarféð úr Ferðasjóði íþróttafélaga hefur því lækkað um 3,1 milljón króna á sama tíma og sótt er um rúmlega 160 milljón krónum meira en fjórum árum áður. Og hér er ekki tekið tillit til verðlagsþróunar en vakin skal athygli á því að á árunum 2019-2023 var meðalverðbólga á Íslandi um 5,6% og fór nær 10% þegar verst lét. Hér er því um talsverða rýrnun á ferðasjóðinum að ræða. Mikilvægi íþrótta- og tómstundarstarfs Öflugt íþrótta- og tómstundastarf er einn af hornsteinum hvers samfélags og jákvæð áhrif þess á heilbrigði æskunnar verða seint ofmetin. Mikil sjálfboðavinna liggur að baki starfi íþróttafélaga, bæði stjórnenda og foreldra, og er sá þáttur ómetanlegur bæði félagslega og fjárhagslega. Ferðakostnaður íþrótta- og tómstundafélaga á landsbyggðinni er í mörgum tilvikum ansi þungur baggi að bera og eru dæmi um að ferðakostnaður hjá fjölskyldu með tvö börn í tveimur íþróttagreinum sé á milli 700-800 þúsund ári. Þar við bætast æfingagjöld, þannig að samanlagður kostnaður fjölskyldunnar í þessu dæmi nemur líklega um eða yfir einni milljón króna. Svo íþyngjandi er ferðakostnaður ungra iðkenda á landsbyggðinni að þau eru sum hver byrjuð að sleppa sumum ferðum og alls ekki allar fjölskyldur með börn á aldrinum 11-14 ára hafa ráð á því að leyfa þeim að stunda fleiri en eina íþróttagrein eða taka þátt í því tómstundastarfi sem hugur þeirra stendur til. Öllum má ljóst vera að félögin róa stöðugan lífróður og ekkert má út af bregða í fjáröflun félaga og foreldra eigi þau að geta haldið áfram að ferðast á leiki eða mót fjarri heimabyggð. Samstillt átak Rýrnun Ferðasjóðs íþróttafélaga leggst þyngst á fólkið sem býr utan höfuðborgarsvæðisins og því er óhætt að fullyrða að hér sé einfaldlega um að ræða ósanngjarnan landsbyggðarskatt að ræða. Brýn þörf er á því að ríkið, sveitarfélög og fyrirtæki taki höndum saman í samstilltu átaki um að styðja við bakið á íþrótta- og tómstundarfélög í þessum vanda. Ríkið þarf að ríða á vaðið og hækka framlög í Ferðasjóð íþróttafélaga og það strax á næsta ári. Hugmyndir hafa verið á sveimi um að veita íþróttafélögum loftbrúarstuðning sem gæti lækkað flugfargjöld fyrir iðkendur um 40%. Það væri einnig gott fyrsta skref. Öll hljótum við að vera sammála um að endalausar fjáraflanir ungs íþróttafólks og fjölskyldna þeirra á samskiptamiðlum eru engin framtíðarlausn. Ísland hlýtur að geta boðið upp á betri leiðir til að byggja upp heilbrigða æsku – framtíð þessa lands. Höfundur er formaður bæjarráðs og formaður fræðslu- og lýðheilsuráðs á Akureyri.
2. maí 2024
Í umfjöllun í Morgunblaðinu í dag fer Njáll Trausti Friðbertsson, oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðausturkjördæmi, yfir stöðu ís­lensks efna­hags­lífs og op­in­berra fjár­mála. Hann segir að staðan sé í raun furðugóð miðað við þau fjölmörgu áföll sem hafa dunið á und­an­far­in fimm ár.